Als de eisen die aan je worden gesteld , of die je aan jezelf stelt niet in evenwicht  zijn met je draagkracht raakt de balans op een gegeven moment verstoord en ontstaan problemen.

     Draagkracht;                                                   Draaglast;        

      Leefgewoonten                                                            Alledaagse stress-situaties
     Sociale steun                                                                Belastende werkfactoren 
     Gezondheid                                                                 Belastende privé-factoren    
     Assertiviteit                                                                 Belangrijke gebeurtenissen in het leven
     Conflictstijl                                                                 Problemen                  
     Manier van denken                                                      Eisen/verplichtingen   
     Manier van omgaan met problemen

 

Draagkracht: persoonlijke eigenschappen

Hiervoor zijn de externe oorzaken van stress beschreven: de factoren in uw situatie die maken dat er stress ontstaat. Maar sommige mensen zijn ook gevoeliger voor stress dan anderen. Een deadline of het organiseren van een verjaardagspartijtje is voor de één een uitdaging, voor de ander een bron van spanning.
De situatie alléén is dus niet doorslaggevend bij het ontstaan van stressklachten. Zeker zo belangrijk is de vraag hoe u tegen de situatie aankijkt en hoe u met stressvolle situaties omgaat.Dit bepaalt mede uw draagkracht.

bijvoorbeeld: Omgaan met conflicten

Iedereen heeft gedurende zijn leven te maken met meningsverschillen, ruzies en conflicten. Over onbenullige kleinigheden, over principes, over werkverdeling, over van alles en nog wat. Over alles waar we een mening over hebben, kan iemand anders een andere mening hebben. Meningsverschillen zijn dus een normaal verschijnsel. Hoe we met deze verschillen omgaan, verschilt nogal. Doen we dit goed, dan hoeven meningsverschillen niet tot ruzies en conflicten te leiden. En dat kan onszelf (en een ander) een hoop stress besparen!

Enkele eigenschappen die kwetsbaar maken voor spanningsklachten:

- Perfectionisme
- Zogenaamde type A-factoren: ambitie, prestatiegerichtheid, competitie,
  gehaastheid, niet 'niets' kunnen doen, vaak twee dingen tegelijk doen
- Veel van zichzelf eisen en 'moeten' (zoals altijd klaar moet staan voor anderen
  en het werk dagelijks voor 110 procent doen)
- Groot verantwoordelijkheidsgevoel (en daarbij de gedachte dat men op het
  werk niet zonder hem of haar kan)
- Grote betrokkenheid bij gezin of werk
- Streven naar waardering van anderen
- Moeilijk nee kunnen zeggen, grenzen kunnen aangeven of voor zichzelf
  opkomen
- Moeilijk steun kunnen vragen
- Gevoelens slecht kunnen uiten
- Gevoel weinig invloed te kunnen uitoefenen op de omgeving en het eigen leven
- Pessimisme en een weinig positieve kijk op eigen prestaties.


Het is dus een groot vooroordeel dat mensen die last van stress hebben en uiteindelijk opbranden zwak of 'watjes' zouden zijn. Het tegendeel is waar: mensen die opgebrand raken zijn juist degenen die beschikken over een (te) groot doorzettingsvermogen. Het zijn vaak prima werknemers: hardwerkend en onmisbaar. Ze zijn geneigd hun eigen behoeftes ondergeschikt te maken en hun eigen grenzen slecht in de gaten houden, waardoor de balans tussen draagkracht en draaglast ernstig verstoord kan raken.

De genoemde persoonlijke eigenschappen zijn deels bepaald door uw karakter, uw temperament, de aard van het beestje. Maar voor een groot deel worden ze ook bepaald door ervaringen en vaardigheden. Dat betekent dat u zelf veel kunt doen om uw draagkracht te verbeteren. Vaardigheden als assertiviteit en conflicthantering kunt u verbeteren. U kunt leren uw interpretatie van een situatie en de eisen aan uzelf ombuigen naar realistischer gedachten en verwachtingen.  

Ook ongezonde leef- en werkgewoonten kunnen uw draagkracht ververminderen: verkeerde eetgewoonten, te veel koffie of alcohol, te weinig lichaamsbeweging, te weinig slaap en ontspanning, het werk niet goed organiseren, te veel werken en te weinig pauzes nemen. Uw weerstand wordt er kleiner door en u wordt vatbaarder voor de gevolgen van stress.

Draaglast: belastende omstandigheden

De eisen die aan u gesteld worden kunnen te groot worden. Het gaat hier om eisen en oorzaken buiten uw persoon: het zijn oorzaken in de situatie. Ze worden daarom ook wel belastende omstandigheden genoemd. Deze oorzaken kunnen heel verschillend zijn. Het varieert van alledaagse stress-situaties en chronisch belastende omstandigheden tot ingrijpende levensgebeurtenissen.

Checklist oorzaken op 't werk

Werk versus privé
Belastende omstandigheden kunnen in het werk of in de privésituatie liggen. Vaak is er sprake van een wisselwerking en versterken ze elkaar. Ingrijpende gebeurtenissen in uw leven zorgen ervoor dat er minder energie overblijft voor uw werk. Het kan zijn dat iemand zijn werk prima aan kan, totdat één van de kinderen ziek wordt.
Oorzaken van ongezonde spanning in de werksituatie kunnen daarom niet bekeken worden zonder de belasting in de rest van uw leven mee te nemen.
Hoe meer factoren ‘zwaar’ wegen, des te hoger het risico op stress.

Denkgewoonten

Oefening: onderzoek uw denkgewoonten

Hoe u reageert in een bepaalde situatie hangt sterk samen met uw denkgewoonten. Onrealistische (negatieve) denkgewoonten over uzelf of anderen vergroten de kans op sub-assertief of juist agressief gedrag.
Onderzoek uw 'meest voorkomende denkgewoontes' de komende week eens. Telkens als u op een ander of een gebeurtenis reageert kunt u even bij uzelf nagaan: wat dacht ik eigenlijk over de ander en mezelf? Om u op weg te helpen volgen hier een aantal voorbeelden van veelvoorkomende gedachten. Let op: het is maar een kleine selectie. Wellicht traceert u nog andere onrealistische gedachten bij uzelf……

Niet realistische denkgewoonten die tot subassertief gedrag leiden:
· Als ik opkom voor mezelf krijgen anderen een hekel aan me
· Als ik opkom voor mezelf, zal hij wel kwaad worden
· Als ik opkom voor mezelf, zal ze me wel niet aardig vinden
· Ik kan maar beter mijn mond houden, ik heb geen goede argumenten
· Er wordt toch nooit naar mij geluisterd
· Als ik nee zeg moet ik dat precies kunnen verantwoorden
· Het is onbeleefd om nee te zeggen
· Je moet het anderen zoveel mogelijk naar de zin maken

Niet-realistische denkgewoonten bij agressief gedrag:
· Ik bepaal of ze het recht hebben om mij zo te benaderen
· Als ik anderen wat vraag moeten ze luisteren
· Als je je niet heel kwaad maakt, lopen ze zo over je heen
· De aanval is de beste verdediging
· Oog om oog, tand om tand
· Het gebeurt zoals ik het wil
· Met mij valt niet te spotten
· Ik zal wel eens laten zien wie de sterkste is

Misschien zijn uw denkgewoonten om te buigen naar de volgende denkgewoonten? Het zijn gezonde gedachten die assertief gedrag bevorderen:
· Ik heb het recht om nee te zeggen
· Als ik nee zeg, betekent dat nog niet dat ik niet aardig ben
· Ik hoef het niet iedereen naar de zin te maken
· Ik heb het recht om de ander niet aardig te vinden
· De ander heeft het recht om mij niet aardig te vinden
· Het is belangrijk om goed voor mijzelf te zorgen
· De ander kan mij pas serieus nemen wanneer ik mijzelf serieus neem